Makat çatlağı hastalığında ağrıya bağlı anal kaslardaki spazm anal kanal basıncını kan dolaşımını bozacak kadar yükseltir. Kan dolaşımı olmayınca yara bir türlü iyileşmez. Tedavide bu kısır döngünün kırılması ile sağlanır. Yani anal kasların gevşemesi sağlanırsa anal kanalda basınç düşer kan dolaşımı sağlanır ve yara iyileşir.
Bu nedenle makat çatlağı tedavisi için uzun süre kas gevşetici kremler kullanılmıştır. Bu tedavi ile kısmi başarı sağlanmıştır. Çünkü krem tedavisi ile uzun sure kaslatda düzenli gevşeme sağlanamadığından iyileşme oranı % 40 cıvarında kalmıştır. İyileşen hastalar genellikle acut dediğimiz erken dönem hafif sıyrık şeklinde yarası olan hastalardır. Kronik hastalarda başarısız olunmuştur. Bu nedenle cerrahi tedavi uygulanmıştır. Cerrahi tedavinin riskleri nedeniyle son zamanlarda botulinum enjeksyonu ile tedavi yöntemi kullanıma girmiş , gerek uygulama kolaylığı gerekse risksiz olması nedeniyle kullanımı hızla yaygınlaşmıştır.
Makat çatlağının ilaçla tedavisi ;
Acut anal fissür ilaçlardan fayda görebilir. Kronik hastalar ilaç tedavisine cevap vermez. Acut hastalarda öncelikle kabızlık başta olmak üzere anal kanal da sıyrık oluşturabilecek travmaların önlenmesi gereklidir. Kabızlık mümkünse diyetle giderilmeli, düzelmiyorsa ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Kas spazmının önlenmesi için kas gevşetici krem ile ağrı kesici krem ve haplar 2-3 hafta kullanılır. Akut fissürü olan hastaların %40 ı tedaviye cevap verebilir. Geri kalan hastalar kronik kabul edilir. Bu hastalara diğer tedavi yöntemleri uygulanır. İlaç tedavisine cevap veren hastalarda tekrarlama olasılığı yüksektir.
Makat çatlağının botulinum enjeksiyonu ile tedavisi ;
Botulinum enjeksiyonu insanlarda zehirlenme ve hatta ölüme sebep olabilen Closridium Botulinum bakterisinin salgıladığı bir toksindir. Kasları felç etme etkisi vardır. Tıpta çok yaygın kulanılmaktadır. Örneğin plastik cerrahide kaş kaldırılması ve yüzdeki kırışıklıkların giderilmesi, nörolojide spazma neden olan bazı nörolojik hastalıklar ve cerrahide anal fissürde etkili bir tedavi sağlamaktadır. Bilindiği gibi anal kaslardaki spazm anal kanal basıncını arttırarak fissürün bulunduğu alandaki kan dolaşımını bozar ve yara iyileşmesini engeller. Fissürün iyileşmesini engelleyen spazm yapmış kasa yeterli miktarda botulinum enjekte edilir. Kas felç olunca gevşer anal kanal basıncı düşer kan dolaşımı düzelir ve doku beslenince yara iyileşmesi sağlanır. Kaslardaki bu felç etme etkisi geçicidir ve ortalama 4 ay sonra kaslar tekrar çalışmaya başlar. Bu dönemden sonra hastaların bir kısmında tekrarlama olursa botulinum enjeksiyonu da tekrarlanabilir. Bu yöntemin avantajı uygulamanın hasta için çok kolay olması ve doğru uygulandığında komplikasyonun hemen hemen hiç olmamasıdır.
LİS ameliyatı
Makat çatlağının cerrahi tedavisi ;
Daha önce ayrıntılı olarak açıklandığı gibi anal fissürde tedavi palyatif önerilerle birlikte spazm yapıp yara iyileşmesini engelleyen kasın gevşetilmesinden ibarettir. Ameliyatta spazm yapan kas kesilerek anal kanal basıncı düşürülür, fissürün olduğu alanda kan dolaşımı düzelir ve yara iyileşir. Kas kesildiği için bir daha çalışması söz konusu olmadığından iyileşme olduktan sonra tekrarlama çok nadirdir. Ancak kesilen kas sonuçta büyük abdest tutmayı destekleyen kaslardan biridir. Ameliyattan sonra az da olsa gaz kaçırma veya sıvı abdest sızdırma şeklinde komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu tür komplikasyonlar geliştiğinde tedavisi pek mümkün değildir. Hastanın hayatını çekilmez hale getirecek kadar zahmet verir. Ameliyat sonrası abse, kanama, hematom gibi başka komplikasyonlar da görülebilmektedir. Zorunlu kalmadıkça ameliyat önermiyoruz.